forum nauk o rodzinie

Agusia

WSTRZĄS

Uraz działający na organizm

Zmniejszenie krwi krążącej ( spadek obj. krwi)

Zmniejszenie dopływu krwi do serca.

Spadek dopływu krwi do serca

Spadek rzutu skurczowego — spadek rzutu minutowego
serca

Skurcz naczyń na obwodzie oraz spadek przepływu krwi
przez narządy miąższowe (tzw. zbiorniki krwi - wątroba, nerki, śledziona, jelita) uruchomienie mechanizmu obronnego tzw. centralizacja krążenia.

Niedotlenienie i zakwaszenie tkanek, zab. krzepliwości krwi, zaleganie krwi w naczyniach włosowatych ze względu na ich porażenie
(rozkurcz zwieraczy przed włośniczkowych a skurcze połączeń tętniczo - żylnych)

Pogłębienie się procesu niedotlenienia i zakwaszenia organizmu.

WSTRZĄS ODWRACALNY

WSTRZĄS NIEODWRACALNY

Definicja:

Shock - jest to zespół ciężkich zaburzeń czynności organizmu wywołany niedotlenieniem tkanek.

Przyczyny:

Niezależnie od tego czy przyczyną jest:
1. Utrata krwi lub płynów (oligowolemia, hipowolemia);
2. Nagłe rozszerzenie naczyń obwodowych;
3. Niewydolność krążenia pochodzenia sercowego, zawsze dochodzi do spadku przepływu krwi przez tkanki i niedotlenienia.

HEMODYNAMICZNIE - wstrząs cechuje ostra niewydolność krążenia powodująca spadek napływu krwi do serca i wypełnienia naczyń tętniczych.

OGÓLNY PODZIAŁ NA RODZAJE:

1 OLIGOWOLEMICZNY (HIPOWOLEMICZNY) (wstrząs cieplny).
2. SEPTYCZNY ( endotoksyczny) (wstrząs zimny).
3.POCHODZENIA SERCOWEGO (kardiogenny).
4.ANAFILAKTYCZNY (uczuleniowy).
5. W ZATRUCIACH.

WSTRZĄS NEUROGENNY - występuje jako zjawisko towarzyszące innym rodzajom wstrząsów.
CENTRALIZACJA KRĄŻENIA MECHANIZM:

Z chwilą, gdy utrata następuje szybko i wynosi powyżej 20% krwi,

uruchomione zostają mechanizmy obronne organizmu, z których najgłówniejszy to :

wydzielania katecholamin - adrenaliny (poziom do 300)

dochodzi do skurczu naczyń tętniczych w miejscu krwawienia,

utraty krwi oraz przemieszczenie krwi z krążenia obwodowego i zbiorników krwi żylnej:
( dorzecze żyły wrotnej, wątroba, nerki, płuca, skóra) do dużych naczyń.

Jest to centralizacja krążenia

Centralne łożysko krążenia
Obwodowe łożysko krążenia (mikro krążenia)

MIKROKRĄŻENIE:

naczynia - mała tętniczka (arteriola)
oporowe

bliższe i dalsze tętniczki (metaarteriole)

naczynia przed włośniczkowe (zwieracze przed włośniczkowe)

właściwe włośniczki

żyłki zbiorcze żyłki dalsze - naczynia pojemnościowe

mała żyłka o dużej zdolności
rozszerzania się
i kurczenia).

Istnieje również, bezpośrednie połączenie tętniczo — żylne (normalnie zamknięte).

Naczynia włośniczkowe - stanowią ponad 90% powierzchni naczyniowej ciała. W warunkach normalnych większość tych naczyń jest zamknięta i zawiera tylko 7-9% krwi krążącej.

Zmniejszenie objętości krwi krążącej w krwotoku powoduje przesunięcie:

- wody;
- elektrolitów;
- małej ilości białka w przestrzeni poza naczyniowej do krążenia.

Obserwuje się w tym czasie:
* wzrost stężenia cukru i potasu w surowicy ( rozpad glikogenu w wątrobie) spowodowane jest to poziomem noradrenaliny i niedotlenienia to powoduje kwasicy.
* dochodzi do uszkodzenia wątroby i zaburzeń w odtruwaniu tworzy się duża ilość kinin (tzw. peptyd), które powodują rozszerzanie naczyń obwodowych.
* natomiast zwolnienie przepływu krwi - jej elementów upostaciowanych i w mikro krążeniu płuc oraz wątroby rozpoczyna się „sekwestracja” krwi przewaga RR hydrostatycznego w mikro krążeniu i przenikanie krwi poza naczynia.

Efektem jest objętości krwi krążącej i napływu krwi żylnej do serca.

W płucach na skutek przeciekania wody przez włośniczki dochodzi do obrzęku śródmiąższowego, a w naczyniach mikro krążenia płucnego tworzą się mikro zatory i mikro zakrzepy.
Zwiększenie kwasicy OUN ośrodek oddechowy do kompensacyjnego zwiększenia częstości oddechów.

WSTRZĄS ANAFILAKTYCZNY:

• jest następstwem reakcji immunologicznej tj. wiązania dopełniacza z przeciwciałem,
• co powoduje uwolnienie biogennych amin toksycznych; tj.: - histaminy,
- serotoniny,
- acetylocholiny,
-bradykininy, które powodują dodatkowe zwiększenie przepuszczalności kapilarów,
• pod względem hemodynamicznym ma charakter oligowolemiczny,

objawy:
• złe samopoczucie
• wymioty,
• zwolnienie zwieraczy,
• zmniejszenie, spadek RR,
• przyśpieszenie tętna,
• utrata świadomości,
• duszność,
• sinica.

e). ŻYŁY SZYJNE:
- zapadnięte;
- rozszerzone
- i wypełnione.

f). TĘTNO:
- częstość;
- miarowość;
- wypełnienie,

g). ODDYCHANIE:
- częstość;
- rodzaj (głębokie, płytkie).

PIERWSZA POMOC - zależna od rodzaju wstrząsowego i miejsca jego zadziałania.

Najprostsze czynności to:
- wczesne opatrzenie rany, zatamowanie krwawienia (opaska);
- prawidłowe założenie opatrunku unieruchamiającego;
- ostrożne obchodzenie się z poszkodowanym przy udzielaniu pomocy;
- ochrona przed zimnem (okrycie kocami, płaszczem itp.)
- ochrona głowy przed nadmiernym przegrzaniem;
- dostarczenie płynów do picia ( oprócz przypadków urazu jamy brzusznej i utraty przytomności);
- podawanie środków przeciw bólowych;
- w czasie transportu unikać wszelkich wstrząsów.

ZŁAMANIA KOŚCI:
ZŁAMANIA KOŚCI - jest to przerwanie jej ciągłości po zadziałaniu urazu przekraczającego granicę elastyczności tkanki kostnej.

Najczęstsze przyczyny złamań to:
- uderzenia,
- zmiażdżenia,
- upadki,
- przygniecenia i postrzały.

ZŁAMANIE SAMOISTNE - Gdy kość jest osłabiona np. przez nowotwór złośliwy może dojść do złamania nawet w czasie wykonywania codziennych czynności, bez działania istotnego urazu.

Sposoby postępowania w złamaniach:
Sposoby postępowania w przypadkach złamań kostnych są ujęte w liczne schematy. Wszystkie jednak mają wspólną niedogodność, a mianowicie, nie można ich zastosować w miejscu wypadku, gdy nie mamy jeszcze wyniku badania radiologicznego, które jest niezbędne do dokładnego rozpoznania i zakwalifikowania złamania.

Rodzaje:
Na miejscu wypadku ustalamy czy mamy do czynienia ze złamaniem otwartym, czy zamkniętym. Przy złamaniu zamkniętym nie stwierdza się widocznej rany w okolicy miejsca złamania. Natomiast w przypadku złamania otwartego znajduje się jedna lub kilka krwawiących w mniejszym lub większym stopniu ran. Czasem widoczne są w miejscu rany fragmenty kości.

Objawy:
Wśród oznak rozpoznawczych wyróżniamy: cechy pewne i domniemane.

Cechy pewne pozwalają na jednoznaczne rozpoznania złamania, natomiast na podstawie cech domniemanych można podejrzewać uszkodzenia kostne
- bolesność i obrzęk - występują w różnorodnych uszkodzeniach narządu ruchu,
- ograniczenie ruchomości lub nawet jej zniesienie, zwane również przyjęciem pozycji oszczędzającej. Występuje również w przypadkach, w których kość jest nienaruszona;
- ze względu na ból, ranny unika ruchów w miejscu złamania lub w ogóle nie jest zdolny do ich wykonywania. To zachowanie jest wskazówką dla udzielającego pomocy przy ustalaniu miejsca uszkodzenia kości.

Do cech pewnych należą:
- nieprawidłowe ustawienie lub patologiczna ruchomość, której oczywiście nie wolno prowokować,
- obecność fragmentów kostnych lub końców złamanej kości w otwartej ranie;

Dla ratownika wystarczy choćby jeden domniemany objaw złamania, aby zastosować postępowanie jak przy pewnym złamaniu. Jedynie trzymając się tej zasady można mieć pewność, iż po zastosowaniu właściwych środków uniknie się dodatkowych uszkodzeń u osoby poszkodowanej.

POWIKŁANIA ZŁAMAŃ:
Złamania kości mogą być przyczyną wielu powikłań min.: wstrząs, dodatkowe zranienia, zator tłuszczowy, zakażenia.

WSTRZĄS

Uszkodzenie naczyń krwionośnych, powstaje krwawy wylew, który ogranicza się zwykle do okolicy złamania. Jeżeli w bezpośrednim sąsiedztwie kości biegło duże naczynie krwionośne, które zostało uszkodzone tworzy się duży obrzęk kończyny.

W przypadku zamkniętego złamania kości udowej utrata krwi do tkanek może wynieść do 2000 ml., natomiast przy złamaniu kości miednicy do 5000 ml.

Ból może doprowadzić do wstrząsu.

Utrata krwi przy złamaniu poszczególnych kości może wynosić:
- kości ramieniowej - 100 - 800 ml.,
- kości przedramienia - 50 - 400 ml.,
- kości miednicy - 500 - 5000 ml.,
- kości podudzia - 100 - 1000 ml.

DODATKOWE ZRANIENIA
Uraz może nie tylko spowodować uszkodzenie kości, ale może również spowodować szkody w okolicznych tkankach.
Uszkodzenia te mogą być spowodowane przez sam uraz, który naruszył kości.
Bywa jednak, że powstają później na skutek ruchów kości złamanych niedostatecznie unieruchomionych.

Dodatkowe uszkodzenia mogą dotyczyć:
- naczyń krwionośnych,
- nerwów,
- mięśni,
- ścięgien.
Objawiają się one krwawieniem, porażeniem, zaburzeniem czucia lub ruchu.

ZATOR TŁUSZCZOWY:
Powstaje rzadko, ale grozi poważnymi powikłaniami. Bywa nie tylko skutkiem złamania kości długich, obserwuje się go jednak przy dużych zmiażdżeniach części miękkich, często kilka dni po wypadku.

Prawdopodobnie kryzys krążeniowy w postaci wstrząsu jest współodpowiedzialny za powstanie zatoru tłuszczowego. Drobne cząsteczki tłuszczu powodują zaburzenia w ukrwieniu przede wszystkim płuc i mózgu zamykając drobne naczynia krwionośne.

ZAKAŻENIE.
- Otwarte złamanie powoduje duże zagrożenie zakażeniem, ponieważ przez ranę mogą dostać się z otoczenia bakterie chorobotwórcze.
- Zakażenie prowadzi do powikłań w gojeniu się rany i w zrastaniu się kości.
- Może wywołać zapalenie szpiku kostnego (trudne do leczenia).
POSTĘPOWANIE RATOWNICZE.
- Dla uniknięcia dodatkowych uszkodzeń w okolicznych tkankach oraz w samej kości nie wolno wykonywać żadnych ruchów w miejscu złamania.
- Na ranę zakładamy jałowy opatrunek.
- Do czasu przybycia fachowej pomocy zapewniamy pacjentowi spokój. Można to osiągnąć przez właściwe ułożenie i obstawienie miejsca złamania odpowiednimi przedmiotami, a w niektórych przypadkach przy użyciu trójkątnych chust.
- Pogotowie Ratunkowe ma zestawy szyn unieruchamiających, wobec czego unieruchomienie prowizoryczne jest zbędne. Prawidłowe nałożenie szyny wymaga dużego doświadczenia.
- Przy układaniu pacjenta w pozycji przeciw wstrząsowej nie wolno pod żadnym pozorem poruszać złamaną okolicą kości.
- Nie stosuje się ułożenia przeciw wstrząsowego (będącego samo przetoczeniem krwi) przy złamaniach czaszki, kręgosłupa i miednicy.
- W przypadku podejrzenia o złamanie kości nie pozwala się rannemu - do czasu przewiezienia do szpitala - na jedzenie, picie i palenie ze względu na prawdopodobieństwo zastosowania narkozy.
- Ratujący nigdy nie usiłuje dotykaniem czy próbą poruszania potwierdzić domniemanego rozpoznania złamania. Nie wolno również upewniać się o słuszności podejrzenia wywołując szmer krepitacji powodowany ocieraniem się odłamków kostnych. To może powiększyć rozmiary uszkodzenia tkanek.

PODZIAŁ RATOWNICZY ZŁAMAŃ:
Z myślą o pierwszej pomocy wprowadzono podział najbardziej celowych środków stosowanych przez ratownika.
- złamania kości unieruchamiane ułożeniem,
- złamania kości unieruchamiane obstawieniem odpowiednimi przedmiotami,
- złamania kości unieruchamiane za pomocą chust trójkątnych.

ZŁAMANIA KOŚCI MOŻLIWE DO UNIERUCHOMIENIA UŁOŻENIEM:
1. Złamanie podstawy czaszki:
• typowy przebieg wypadku - uraz pośredni,
• szczególne zagrożenie -uszkodzenie mózgu,
• objawy:
- krwawienie z ust, nosa i uszu,
- utrata przytomności,
- wyciek płynu mózgowo - rdzeniowego,
• sposoby unieruchomienia – unieruchomienie złożeniowe (na nie uszkodzonym boku),

2. Złamanie sklepienia czaszki:
• typowy przebieg wypadku - uraz bezpośredni uraz głowy lub upadek,
• szczególne zagrożenie - uszkodzenie mózgu,
• objawy - rana na czole lub skórze owłosionej,
• sposoby unieruchomienia - unieruchomienie ułożeniowe (na nie uszkodzonym boku). O ciężkości zranienia decyduje rozmiar uszkodzenia mózgu.

3. Złamanie żuchwy:
• typowy przebieg wypadku - cios w szczękę, uraz bezpośredni, I
• szczególne zagrożenie - zakrztuszenie,
• objawy:
- nierówność żuchwy,
- wybite zęby,
- krwawienie z ust.
Przy ruchach w stawie skroniowo-żuchwowym widoczna nierówność w miejscu złamania,
• sposoby unieruchomienia - pozycja siedząca ze skłonem tułowia. W przypadku silnego krwawienia z ust kładzie się pacjenta na brzuchu, opierając czoło na skrzyżowanych przedramionach.

4. Złamanie żeber:
• typowy przebieg wypadku - bezpośredni uraz, uderzenie lub upadek,
• szczególne zagrożenie - uciskanie, trudności w oddychaniu, zranione płuca, kilka żeber pozbawionych sztywności, krwisty kaszel,
• sposoby unieruchomienia - pacjent sam naciska sobie złamane żebra co przynosi mu ulgę, podobny skutek daje ułożenie na chorym boku, w ten sposób obniża się ruchy klatki piersiowej oraz ruchomość względem siebie ruchomych żeber. Ranny sam znajduje sobie najbardziej dogodną pozycję,

5. Złamanie kręgu:
• typowy przebieg wypadku - zgniecenie (kompresja) np. przy upadku z dużej wysokości lub skok na głowę do płytkiej wody. Uraz bezpośredni,
• szczególne zagrożenie - uszkodzenie rdzenia kręgowego,
• objawy
- ból w plecach,
- niemożność wyprostowania,
- mrowienie,
- brak czucia w kończynach,
- mimowolne oddawanie moczu i stolca,
• sposoby unieruchomienia - materac próżniowy.

Ważne - ze względu na to, że uszkodzenie rdzenia może być spowodowane niewłaściwym postępowaniem w czasie akcji ratunkowej, pozostawia się rannego w pozycji, w jakiej się go zastało do czasu przybycia lekarza.

6. Złamanie kości miednicy:
• typowy przebieg wypadku - ściśnięcie, zasypanie, przejechanie lub upadek z dużej wysokości. Uraz bezpośredni,
• szczególne zagrożenie - możliwość uszkodzenia narządów podbrzusza moczowody, pęcherz moczowy, jelito grube,
• objawy
- ból w podbrzuszu,
- niemożność wyprostowania,
- wstrząs,
- objawy wstrząsowe,
- mimowolne oddawanie moczu i stolca,
• sposoby unieruchomienia - materac próżniowy,
• dla złagodzenia bólów podbrzusza można spróbować rozluźnić powłoki brzuszne i miednicę przez podłożenie wałków pod kolana. Pozostałe czynności są takie same jak przy złamaniu kręgosłupa.

ZŁAMANIA KOŚCI UNIERUCHAMIANE OBŁOŻENIEM ODPOWIEDNIMI PRZEDMIOTAMI:
1. Złamanie kości udowej:
• typowy przebieg wypadku - skok na pięty lub przez złożone działanie bezpośredniego urazu na który składa się zginanie, przekręcanie i naciskanie,
• szczególne zagrożenie - wstrząs przy dużej utracie krwi,
• objawy
- nienormalna pozycja kończyny,
- skrócenie nogi,
- ból,
- niemożliwość obciążania i poruszania,
• sposoby unieruchomienia - obłożenie odpowiednimi przedmiotami.

2. Złamanie kości podudzia:
• typowy przebieg wypadku - działanie bezpośredniego urazu na który składa się zginanie, skręcanie i naciskanie (narciarze),
• szczególne zagrożenie - wstrząs przy dużej utracie krwi,
• objawy:
- nieprawidłowa ruchomość i nierówność (schodek kości),
- silny ból,
- niemożliwość obciążania i poruszania.
- Częste złamanie otwarte i rany w okolicy złamania,
• sposoby unieruchomienia - obłożenie odpowiednimi przedmiotami.
3. Złamanie kostki:
• typowy przebieg wypadku - działanie bezpośredniego urazu przez na I przykład: kopnięcie,
• szczególne zagrożenie - nie występuje,
• objawy:
- deformacja zewnętrzna,
- obrzęk,
- ból,
• sposoby unieruchomienia – obłożenie odpowiednimi przedmiotami. Można również unieruchomić chustami trójkątnymi.

ZŁAMANIA NADAJĄCE SIĘ DO UNIERUCHOMIENIA CHUSTAMI TRÓJKĄTNYMI:
1. Złamanie obojczyka:
• typowy przebieg wypadku - działanie bezpośredniego urazu od przodu, upadek na wyprostowane ramię lub bark,
• szczególne zagrożenie - uszkodzenie naczyń i nerwów,
• objawy:
- opadanie barku,
- prawie zawsze stwierdza się schodek na kości,
- patologiczna ruchomość,
- bolesność,
- ograniczona ruchomość ramienia,
• sposoby unieruchomienia - można unieruchomić chustami trójkątnymi.

2. Złamanie w obrębie stawu ramiennego:
• typowy przebieg wypadku - działanie urazu bezpośredniego lub pośredniego. Może dotyczyć panewki stawowej, łopatki lub głowy kości ramieniowej,
• szczególne zagrożenie - uszkodzenie nerwów,
• objawy:
- ograniczenie ruchomości,
- porażenie lub zanik czucia w ramieniu,
• sposoby unieruchomienia - temblak.

4. Złamanie kości przedramienia:
• typowy przebieg wypadku - działanie bezpośredniego urazu,
• szczególne zagrożenie - uszkodzenie nerwów,
• objawy
- nadmierna ruchomość,
- ból,
- porażenie ręki,
• sposoby unieruchomienia - temblak z podparciem na przedramię.

5. Złamanie kości ręki:
• typowy przebieg wypadku - upadek na rękę,
• szczególne zagrożenie - uszkodzenie naczyń i nerwów, zakażenie,
• objawy:
- ograniczona ruchomość,
- ból,
- często rany w okolicy złamania,
• sposoby unieruchomienia - temblak z podparciem na przedramię.

Miniaturka

O rany czy to wszystkie wykłady z ratownictwa jakie były (czyli jeden) i te które będą?? Jeśli tak to bardzo dziękuję w imieniu własnym i pewnie innych Very Happy

buziaki...

Agusia

to są wszystkie wykłady jakie mają być Very Happy

takie były w tamtym roku, a że pierwszy wykład się zgadzał, więc podejrzewam, że reszta też Smile

ps.nie ma za co Smile